Ushqimi i përditshëm dhe mirëqenia
Tretje e shëndetshme, ju të shëndetshëm
Susan Bowerman, MS, RD, CSSD, CSOWM, FAND – Sr. Drejtoreshë, Edukimi dhe Trajnimi Botëror i të Ushqyerit 20 tetor 2023
Sistemi juaj i tretjes është i mrekullueshëm. Ai bën kaq shumë dhe ne as që e kuptojmë. Nga shpërbërja e ushqimit në lëndë ushqyese dhe energji, deri te heqja e mbeturinave nga trupi juaj dhe duke luajtur një rol kyç në shëndetin imunitar, një zorrë e shëndetshme mund të ketë një ndikim të madh në mirëqenien tuaj të përgjithshme1,2.
Ajo që hani dhe mënyra se si jetoni jetën tuaj mund të ndikojë në mirëqenien e sistemit tuaj tretës3.
Një dietë e pasur me lëndë ushqyese dhe e ekuilibruar mund të ndihmojë për të ushqyer të gjitha qelizat e trupit tuaj, duke përfshirë edhe ato në traktin tretës. Truri dhe trakti tretës janë në komunikim të vazhdueshëm me njëri-tjetrin nëpërmjet një sërë sinjalesh. Një sasi e pabesueshme informacioni kalon midis zorrës dhe trurit tuaj, aq sa sistemi nervor që banon në traktin tuaj tretës shpesh quhet "truri i dytë" i trupit.
Përveç kësaj, mikroflora juaj e zorrëve luan një rol të rëndësishëm në imunitet dhe qelizat që rreshtojnë traktin tuaj tretës veprojnë si pengesa fizike dhe biologjike kundër pushtuesit mikrobial2. Të gjitha këto sisteme ndihmojnë për të mbrojtur trupin tuaj nga bakteret dhe viruset që mund t'ju bëjnë të sëmureni.
A po bëni mjaftueshëm për t'u kujdesur për sistemin tuaj të tretjes? Kemi mbledhur disa këshilla për t'ju ndihmuar të arrini mirëqenien optimale të zorrëve.
Fibrat, lëngjet dhe shëndeti tretës
Një nga gjërat më të rëndësishme që mund të bëni për t'u kujdesur për shëndetin tuaj tretës, është të siguroheni se jeni duke konsumuar mjaftueshëm fibra*. Personi mesatar duhet të konsumojë 25-30 gramë fibra në ditë5. Kur bëhet fjalë për fibrat, shumica e njerëzve e mendojnë atë si substancën që ndihmon për të mbajtur procesin tretës në lëvizje – dhe disa fibra bëjnë pikërisht këtë*. Por jo të gjitha fibrat punojnë në të njëjtën mënyrë, prandaj shpesh flasim për dy lloje fibrash.
Fibrat insoluble dhe soluble mund të veprojnë në mënyra të ndryshme. Sistemi juaj tretës është shtëpia e triliona mikroorganizmave dhe përbëhet gjithashtu nga mijëra specie6. Kjo koloni bakteriale quhet mikrobiota e zorrëve. Mikrobiota e zorrëve është si një ekosistem i fuqishëm që përmban baktere të mira dhe të këqija. Mikrobiota e zorrëve e çdo personi është unike për ta dhe nevojat e tyre shëndetësore.
Ju mund të futni baktere të dobishme në sistemin tuaj, duke konsumuar probiotikë që mund të gjenden në disa ushqime. Këtu përfshihen kosi dhe jogurti, trangujt turshi, lakra turshi, miso paste dhe ullinjtë7.
Ushtrimet, stresi dhe shëndeti tretës
Ushtrimet e rregullta mund të ndihmojnë për të mbështetur shëndetin tretës në disa mënyra. Ndërsa muskujt tkurren dhe fryma thellohet gjatë ushtrimeve, muskujt e zorrëve stimulohen, gjë që nga ana tjetër ndihmon për të lëvizur ushqimin në sistemin tuaj8.
Është njohuri e zakonshme se ushtrimet fizike janë një mënyrë e mirë për të zvogëluar stresin, por gjithashtu mund të ndihmojnë për të qetësuar dhe lehtësuar çrregullimet digestive që mund të ndodhin në përgjigje të emocioneve negative9.
Lidhja mes trurit dhe zorrëve është diçka që ndoshta e keni përjetuar në formën e një "reaksioni të zorrëve". Kur stresi ose ankthi godet, truri juaj dërgon një sinjal në zorrën tuaj – dhe gjëja tjetër që ju e dini se keni një stomak të zhurmshëm.